In elke hoek van de supermarkt duikt wel een keurmerk op. Op je vis, je chocolade, je vlees… Door al die verschillende keurmerken kun je al snel door de bomen het bos niet meer zien. Welke keurmerken zijn er voor ons voedsel, en aan welke criteria moet voldaan worden om het keurmerk te mogen voeren?
Let op: lang artikel.
Beter Leven Kenmerk
Het Beter Leven kenmerk is ontwikkeld door de Dierenbescherming om diervriendelijke producten te ondersteunen. Het bestaat uit het logo van de Dierenbescherming en 1,2 of 3 sterren, en je vindt het onder andere op eieren, kip, kalkoen, varkensvlees, rundvlees en kalfsvlees.
De Dierenbescherming heeft kwaliteitseisen gesteld aan het welzijn van de dieren, en deze vastgelegd in afspraken met de producent. Ze worden door een onafhankelijke instantie gecontroleerd.
Criteria voor 1 ster
Voor eieren gelden de volgende criteria:
- Herkenbaar aan code 2 op het ei .
- Maximaal 6000 kippen in een stal.
- Gemiddeld 8,5 kip op 1 m2, en ze kunnen naar buiten in een overdekte omgeving
- Kippen krijgen extra graan en maagkiezel in hun voer.
- Er is strooisel aanwezig in de stal, zitstokken en legnesten.
- De kippen kunnen een stofbad nemen, krijgen daglicht en worden gemiddeld 1,5 tot 2 jaar oud.
Ter vergelijk: 8,5 kip op 1 m2 betekent dat elke kip zo’n 34x34 centimeter ruimte heeft. Een huiskonijn heeft in een middelgroot hok 0,45 m2, ofwel ruim 3x zo veel ruimte als een legkip.
Voor kippen gelden de volgende criteria:
- Er leven 17 kippen op 1 m2, inclusief uitloop. Ze hebben 0,06 m2 binnen en 0,3 m2 buiten.
- Het zijn langzaam groeiende kippenrassen, die gemiddeld 56 dagen oud worden.
Ter vergelijk: Elke kip heeft dus zo’n 25x25 centimeter ruimte. Een hamster heeft in zijn kooitje 0,13 m2, ofwel 2x zo veel ruimte als een
vleeskip.
Voor varkensvlees gelden de volgende criteria:
- Varkens hebben binnen 1 m2, en kunnen niet naar buiten.
- Ze leven op een dichte vloer, en hebben stro of zaagsel om op te liggen.
- Zeugen leven in groepen.
- De varkens worden niet gecastreerd. Hun staart wordt nog wel gecoupeerd, maar wordt langer gelaten dan in de gangbare varkenshouderij.
- Biggen blijven minimaal 23-28 dagen bij de moeder.
Kleine kanttekening; niet alle dieren zijn noodzakelijkerwijs gelukkiger als ze buiten mogen of kunnen. Varkens houden van rust en slapen een groot deel van de dag. Varkens die van jongs af aan binnen leven ervaren stress wanneer ze in een voor hun nieuwe buitenwereld terecht zouden komen. Een varken zonder stress is gezonder en levert ook lekkerder vlees op. De zogenaamde scharrelvarkens zijn echter steeds meer in opkomst, maar hun vlees draagt een ander keurmerk: “Scharrelvarkensvlees”.
Voor rundvlees gelden de volgende criteria:
- Koeien lopen van april tot oktober in de wei (minimaal 8 uur per dag) en worden in groepen gehouden. Binnen krijgen ze per dier 5,4 m2.
- Ze leven binnen op een rooster met een rubberen met of stro, in een stal waarin daglicht verplicht is
- Kalveren blijven minimaal 3 maanden bij de moeder om te zogen.
- Onthoornen wordt niet routinematig toegepast.
- Stieren worden gecastreerd, niet altijd onder verdoving.
- Ze zijn van het ras Charolais, Limousin, Simmental en Aberdeen Angus.
Voor blank kalfsvlees gelden de volgende criteria:
- Kalveren hebben binnen 1,8 m2, ze komen niet buiten. Ze blijven om gezondheidsredenen tot maximaal 8 weken in de eenlingbox.
- Ze leven in groepen van 4 tot 16, op een houten roostervloer.
- Ze krijgen magere kalvermelk en dubbel ruwvoer om te eten.
- Het hemoglobinegehalte is minimaal 6 mmol/l (een te laag hemoglobinegehalte kan leiden tot bloedarmoede).
- Kalveren krijgen 2-6x per dag te eten, en worden tot 8 maanden oud.
Voor kalkoenen gelden de volgende criteria:
- Max 3 hanen of 5 hennen per m2, met overdekte uitloop en verplicht daglicht in de stal
- Langzamer groeiend ras
- Hanen mogen geslacht worden na minimaal 126 dagen, hennen na minimaal 98. Per 2018 moet dit verplicht gebeuren door gasbedwelming.
Criteria voor 2 sterren
(De verschillen met 1 ster)
Voor eieren gelden de volgende criteria:
- 9 kippen per m2, en een overdekte uitloop, en vrije uitloop. Ze mogen minimaal 8 uur per dag scharrelen.
- De vrije uitloop bevat beschutting, in de vorm van bomen, struiken en/of camouflagenetten.
Voor kippen gelden de volgende criteria:
- Maximaal 13 kippen op 1 m2.
- Ze hebben binnen 0,08 m2 en buiten 1 m2.
- Ze zijn van een langzaam groeiend ras, en worden ouder dan 56 dagen m2
Voor varkensvlees gelden de volgende criteria:
- Varkens hebben binnen 1,1 m2 ruimte, zeugen leven met 25-30 op een hectare.
- Ze hebben een overdekte uitloop (0,7 m2 per vleesvarken, 1 m2 per zeug m2)
- Biggen blijven minimaal 35 dagen bij de moeder.
- Zeugen mogen in het kraamhok vanaf 5 dagen loslopen.
- De bodem in de stal is bedekt met stro.
- De staart mag niet gecoupeerd worden.
Voor rundvlees gelden de volgende criteria:
- 6,6 m2 ruimte per dier in de stal, 6 maanden per jaar buiten (minimaal 12 uur per dag).
- Kalveren moeten minimaal 5 maanden bij de moeder blijven.
- Castreren is toegestaan, maar alleen verdoofd, bij stieren jonger dan 2 maanden, en met pijnbestrijding achteraf.
Voor blank kalfsvlees gelden de volgende criteria:
- 2 m2 ruimte per dier met daarin een zacht ligbed van rubber of stro, en een (verharde) uitloop naar buiten.
Voor kalkoenen gelden de volgende criteria:
- Maximaal 6.25 dieren per m2 (ongeacht geslacht), minimaal 6 m2 vrije uitloop buiten per dier.
Criteria voor 3 sterren
(Enkel de verschillen met 1 en 2 sterren)
Voor eieren gelden de volgende criteria:
- Maximaal 6,7 dieren per m2
- De snavels mogen niet gekapt worden.
Voor kippen gelden de volgende criteria:
- Gemiddeld 10 kippen per m2, en 4 m2 vrije uitloop per dier
- Ze worden minimaal 70 dagen oud.
Voor varkens gelden de volgende criteria:
- 1,3 m2 per dier in de stal, een overdekte uitloop, en drachtige zeugen mogen in het weiland.
- Biggen blijven minimaal 42 dagen bij de moeder.
Voor rundvlees gelden de volgende criteria:
- 8,6 m2 per dier in de stal, met daarin een zachte ligplaats van stro
- Ze mogen minimaal 7 maanden per jaar, 12 uur per dag in de wei.
Voor kalfsvlees geldt:
- 2,5 – 4 m2 per kalf (vanaf 14 weken), en overdag naar buiten.
Voor kalkoenen gelden de volgende criteria:
- Maximaal 10 dieren per m2, en 10 m2 vrije uitloop per dier.
- Slachten mag pas vanaf 140 dagen, en dient te gebeuren door gasbedwelming.
Biologisch vlees en eieren krijgen altijd 3 Beter Leven sterren.
Kortom
Af en toe een mooi stuk vlees (of vis) kan heerlijk zijn. Wees je wel bewust welke eisen er gesteld zijn aan dierenwelzijn en het milieu. Kwaliteit gaat boven kwantiteit!
Voor meer informatie over het Beter Leven Kenmerk, kijk hier.
(https://beterleven.dierenbescherming.nl/)
Voor meer informatie over de wet- en regelgeving omtrent biologische productie, kijk hier.
(https://www.skal.nl/wet-en-regelgeving/)